GÜNEŞİN SOFRASINDA

Bu yazıyı yazmaya başlamadan önce tüm günümü, öğrencilik yıllarımda

okuduğum fakat yıllar sonra tekrar okuma ihtiyacı duyduğum Akira

Kurosawa'nın Kurbağa Yağı Satıcısı isimli kitabını okuyarak geçirdim.

Kurosawa üstat ilkokuldan itibaren dostu ve ilerleyen yıllarda ortak

senaryolara imza attığı meslektaşı yoldaşı Uekusa Keinosuke için,

birbirlerine benzerliklerini anlatmak için bir Japon atasözünü

naklediyor:"Tüyleri aynı olan kuğlar beraber uçarlar" Güneş ocağımızla

ilgili yazacağım yazıyı düşünürken kolektifimizi düşündüm bu

atasözü vesilesiyle. Ve çok heyecanlandım, aynı fikirlerin farklı tonları

olarak birlikte uçmayı denediğimiz için.

Cumartesi günü saat 15.50'de Hızırşah'taki kolektif alanımıza Ozan'la

geldik. Geldiğimizde kolektif alanımızın yılmaz bekçisi horozumuz,

balkondaki masanın altında evcil bir kedi edasıyla siesta yapıyordu. O

kendi dilinde biz de kendi dilimizde selamlaştık; bir adının

olmadığını fark ettim ve kendisine "Hızırcan" diye seslendim, hoşlandı

sanırım.

Bu cumartesi buluşmamızın ana amacı "Güneş Ocağı" denemesiydi.

Buzdolabı kolisi, alüminyum folyo gibi basit malzemelerle yaptığımız

güneş ocağını (fırını da denebilir) arabadan indirirken oldukça

heyecanlıydık. Bir gün önce evin bahçesinde su kaynatmak suretiyle

başarılı olan ocağımız kolektifin huzuruna yemek pişirme sınavıyla

çıkacaktı. Adeta heyecandan ocağımızın da naylonu fır fır ediyordu.

Ocağımızı bahçede güneş ışınlarını en iyi alacak şekilde

yerleştirmek için yer arayışına girdik. O saatte güneş ışınları dere yatağının

kenarındaki alanda gölgesizce salınıyordu. Güneşin doğrusuna uyup

ocağımızı oraya yerleştirdik. Cumartesileri Datça'nın pazarıdır;

halden gelen ürünler olduğu gibi köylülerimizin doğal yöntemlerle

üretip minicik tezgahlarda sattığı ürünlere de sıkça rastlanır. Biz

Ozan'la pazarı baştan başa turlayıp hep köylünün küçük tezgahlarını

tercih ederiz. Ürünler küçük, birbirinden farklı hele de kurt

yenikliyse mükemmeldir. İşte bu standartlara uygun bir biber tezgahı

bulduk, domuşuk domuşuk biberlerin kırmızısı Goya'yı bile

kıskandıracak nitelikteydi. Pazarcı ablamızla da sohbet ederek

biberlerden epeyce aldık. İşte bu doğal olduğu şüphe götürmez canım

biberlerimizden en fiyakalı sekiz tanesini tencereye suyla beraber

koyduk. Güneş ışınlarını çekmesi için özel olarak siyah seçtiğimiz

tenceremizi güneş ocağına/fırınına yerleştirdik. Yansıtıcıyla ilgili

sorunlara rağmen(taşırken oluşan bir deformasyondan dolayı mukavvanın

taşıyıcı sertliği kaybolmuştu) umutla beklemeye başladık.

Kolektiften arkadaşlarımızı beklerken horozumuz Hızırcan da bize eşlik

etti. Hatta iyiden iyiye bize yaklaştı ve adeta birşeyler anlatmak

ister gibiydi. Biraz konuştuk, anlamadığını fark edince tavuk sesleri

çıkarmaya başladık; dili çözüldü, gagasının altındaki baklayı

nihayet çıkardı. Tüylerini kabartarak uzun uzun ötmeye, potansiyel eşi Tavuk

hanımları aramaya koyuldu. Ozan'la, uzunca zamandır arazide tek başına

kalmış ve yalnızlıktan sıkılmış horozumuz Hızırcan'ın helal, GDO'suz

darı yemiş Tavuk hanımlarla başını bağlayıp mutlu bir izdivaç

yapmasına vesile olmaya karar verdik. Hatta pek yakında Hızırcan'a

düğün yaparsak ve fotoğraflarını blogdan yayınlarsak şaşırmayın.

Güneş fırınına koyduğumuz biberlerin pişmesini beklerken

arkadaşlarımız gelmeye başladı. İlk olarak Yasemen ve Dilek geldi.

Ocağın yanına inip hep birlikte inceledik. Daha sonra yapacağımız

gelişmiş model güneş ocağı hakkında fikirler ürettik. Önce Servet

sonra da Pınar ve Tuğrul geldi ocağı incelemeye ve geliştirme

fikirleri üretmeye devam ettik. Koordinatörümüz Deniz, Hamdiye ve

kolektifimizin en minik üyesi, neşe kaynağımız küçük Deniz geldi.

Deniz bir tencere pilav yapmak üzere pirinç ve sudan oluşan

malzemeyle, bir tencere de çiğ semizotu yemeğini güneş ocağına koydu.

Hep beraber yemeklerimizin bu en güçlü ve doğal enerji kaynağıyla

pişmesini beklemeye başladık. Arada bir kontrol edip, mukavvasındaki

deformasyondan dolayı sorun çıkaran üst yansıtıcıyı rüzgara karşı

sabitleme çalışmaları yaptık.

Yemeklerimizin pişmesini beklerken kolektifimiz ve Datça'da yapılıp

yaygınlaştırılabilecek konularda konuşup fikirler geliştirdik. Yoğun

gündemimiz Slow Food konusunda odaklandı. Slow Food başvurusu yapma

konusunda hemfikir olduk. Hatta isimler bile düşündük. Datça'nın yerel

yemeği olan, salyangozdan yapılan "Garaville" yi öneri olarak sundum,

sanırım çoğunluk tarafından beğenildi ve salyangoz logosunun yanına

Garaville isminin yakışacağında da hemfikir olduk. Konular ve saatler

birbirini takip etti, konuştuk eğlendik. Hatta Kızlan'da permakültür

yapan ve tavukları da olan arkadaşlarımız Pınar ve Tuğrul'dan oğlumuz

Hızırcan'a helal darı yemiş müstakbel eşler bile istedik. Sonra arazi

ve evden çıkan çöpleri ayrıştırdık, malç malzemesi olarak

kullanılabilecek atıkları ağaçların yakınına taşıdık. Küçük

tamiratlarla iş görebilecek ya da başka bir şeye dönüşebilecek

atıkları da sakladık.

Güneş ışıkları iyiden iyiye kendini eğdiğinde Datça'nın güzelim

tepesinde tüm alacasıyla dolunay da kendini göstermeye başlamıştı.

Ayla güneşin nöbet değişiminde güneş fırınımızı hep beraber

heyecanla açtık, tencereleri sırasıyla çıkardık. Tabanda kullandığımız strafor

biraz erimişti. Küçük Deniz de tüm heyecanıyla bize katıldı hatta

tencerelerin kapaklarını açmak suretiyle ilk kalite kontrolü bir gıda

denetçisi edasıyla o yaptı. Sonuç biraz hüsrandı ama umutsuz değildi.

Biberlerin suyu el değmeyecek kadar sıcak, pirinç hafif yumuşamış,

semizotu domatesle hiç değilse kaynaşmıştı. Sınır tanımayan

umutlarıyla kolektif sakinleri bir kaç iyileştirme sonucu güneş

ocağının seramik fırını olarak bile kullanılabileceğini

söyledi(onlardan biri de ben oluyorum) Velhasıl yemekler yarı pişmiş

bile olsa güzelce yendi hatta ala çiğ yemeğin daha sağlıklı olduğu

yönünde bilimsel tabanı da olan fikirler karşılıklı sunuldu.

Bu güneş ocağımız/fırınımız ilk denememizdi ve en azından suyu

kaynatmayı başardık. Daha sonra yapacağımız ocağımız mevcut

deneyimlerimiz ve geliştirdiğimiz malzeme fikirleri sayesinde çok daha

iyi olacak. Ayrıca kolektif buluşmamızdan bir gün sonra evimizde güneş

ocağıyla bamya konservesi yaptık. (Ocağa koyduk, ısıyla pastörize

ettik) Gayet de başarılı olduğumuzu düşünüyoruz. Ne de olsa tarımsal

ürünlerin üretimi kadar tüketilemeyecek kadar bol ürünün olduğu

dönemlerde saklanması da çok önemli.

Sonuçta ekolojik hayat ve kendine yeterlilik denemesi açısından

kolektifimiz adına büyük bir adım attık.

Ben yazıyı yine hayran olduğum, filmlerini her izleyişimde,

yazdıklarını, kendisiyle yapılmış röportajları her okuyuşumda güzel ve

başka bir dünyanın mümkün olduğuna inancımı tazelediğim büyük üstat

Kurosawa'dan bir ifadeyle bitirmek istiyorum. Kurosawa kitabında ses

yönetmeni arkadaşı Yanoguçi Fumio'dan bahsederken "Birlikte çiçek

açtığımız kiraz ağacı" diye tanımlıyor yoldaşlıklarını. Datça

Kolektifi olarak birlikte çiçek açacağımız nice badem ağaçlarına...

Sevgilerimle...

Özün Süzen